قرائت فاتحه

با توجه به برگزاری مسابقات قرآنی دانش آموزان مقعطع راهنمایی در سطح استان امروز اختتامیه مسابقات در اردوگاه امیرکبیر اراک (باغک) برگزار و در انتهای برنامه مسؤولین و مربیان دانش آموزان در مرقد مطهر حضرت آیت الله علامه محمد اسماعیل فدایی حضور یافتند و با قرائت فاتحه، از خداوند علو درجات ایشان را خواستار شدند.

مراسم بزرگداشت حاج ملااسماعيل فدايي در برج نور آباد

مراسم بزرگداشت حاج ملا اسماعيل فدايي در برج نور آباد با حضور نوادگان آن عالم جليل القدر برگزار شد

ملاقات نوادگان با امام جمعه محترم اراک

با سلام

ساعت 12 ظهر  روز پنجشنبه مورخ 27 خرداد 89 نوادگان حاج ملا اسماعیل فدایی منزل امام جمعه محترم اراک دعوت شده اند

 

اشعاري از حاج ملا اسماعيل فدايي

اشعاري از حاج ملا اسماعيل فدايي كه در مقبره ي ايشان موجود مي باشد.

معرفي اجمالي آيت ا.. حاج ملا اسماعيل فدايي

(به قلم حجت الاسلام داود نعيمي)

سرزمين كهن ايران مردماني بسيار بر دامن خود پروريده كه در بستر زمان بر خاك وطن گسترده ي خويش شهرهاي پرشكوهي را بر پا داشته اند، نقاطي كه در آن ها ابرار و وارستگان و قهرمانان ميادين ارزشها و دانش ها پرورش يافته اند و با عزم راسخ و همت استوار خويش به لطف خداوند بناي تمدن و فرهنگ اين مرز و بوم را با الهام از قرآن و عترت برافراشته و فداكارانه از دژهاي محكم باورهاي ديني صيانت نموده اند. آستانه يا كرج ابودولف در زمره ي شهرهاي قديمي اين سامان مي باشد كه از ديرباز ديار ارزشها و محاسن و مكارم بوده و به وجود امامزادگان مقدس، دانشوران با تعهد، علماي ژرف نگر، راويات حديث و ايثارگران عرصه ي ايمان مي بالد و بر اين افتخار بزرگ سخت مباهات مي نمايد كه بزرگانش در دامن دين و گلستان فضيلت پرورش يافتند و در دفاع از ايمان و عزت انساني لحظه اي دريغ ننمودند.

 

مرحوم آيت الله حاج ملا اسماعيل فدايي

حاج ملا اسماعيل فدايي از علما و فقها و دانشمندان و معاريف، بزرگان علم و ادب و استوانه هاي دانش و فضيلت جامع معقول و منقول در اوايل قرن سيزدهم هجري بوده است.

 

ولادت نور

آيت الله ملا اسماعيل فدايي برجي آستانه اي فرزند مرحوم آقاي محمد هادي فدايي كه معظم له در تاريخ 1184 ه.ق در آستانه كزاز در محيطي پاك و آكنده از معنويت و روشن به نور محبت و ولايت اهل بيت عصمت و طهارت و مدفن امامزادگان پاك از خاندان سلاله پاك ولايت و رسالت بوده يعني امامزادگان واجب تعظيم و تكريم سهل بن علي، جعفر بن علي و طالب ابن علي ديده به جهان گشود.

 

دوران طفوليت

در همان زادگاه خود كه منشاء آثار ولائي فرزندزادگان اهل بيت عصمت و طهارت بود تحصيلات مقدماتي خود را همان جا آغاز و بعد از گذراندن دوران اوليه علوم الهي و احكام ديني و تعليم عقايد اسلامي سپس در حوالي سال 1217 براي تكميل معلومات خود راهي حوزه علميه بروجرد كه آن زمان مركزيت علم و دانش بوده است مهاجرت كرد و پس از مدتي از بروجرد هجرت به اصفهان و همدان نمود.

 

هجرت به اصفهان و همدان

عزيمت به مركز علم و فقاهت و شهر ايمان و ولايت فرهنگي جهان اسلام و اشتياق به تحصيل و صعود به مدارج عاليه علمي آيت الله فدايي را بر آن داشت كه به منظور تكميل تحصيلات و بهره گيري بيشتر از محضر اساتيد و علماي بزرگ آماده مسافرت به مركز علم و فقاهت و شهر ايمان و ولايت پايتخت مركز فرهنگي جهان اسلام اصفهان كه آن زمان در دست بزرگ مردان علم و فقاهت بوده عازم و حوزه اي كه در صحنه علم وفقاهت و مرجعيت در اوج شكوفايي و درخشندگي بود مشغول به فراگيري احكام فقاهت و سپس به همدان هجرت و پس از تكميل معلومات و غور و تحقيق در مسايل فقه و اصول به زادگاه خود مراجعت كرد و به امور ديني و رتق و فتق مسايل اجتماعي و ديني مردم پرداخت.

 

تأليفات

مرحوم آيت الله حاج ملا اسماعيل فدايي از نخستين روزهاي فراگيري علوم در حوزه فرهنگ و معارف اسلامي اشتياق وافري نسبت به تاليف، تحقيق و نشر فرهنگ وسيع تشيع و خدمت به آستانه اهل بيت نبوي داشت و لحظه اي از اين هدف والا باز نماند. حاصل اين تلاش مستمر و عاشقانه وي متجاوز از ده ها تاليف و شرح بر كتابهاي عالمانه علماي بزرگ دين در موضوعات مختلفه چون شرح زندگاني نبي اكرم محمد مصطفي (ص) و تاريخ و جغرافياي مكه و اوصاف زيارت گاهها و زيارت نمودن ائمه معصومين از نامبرده به رشته تحرير و نگارش درآمده است كه عبارتند از

كتاب: «ينابيع البراهين في تحقيق الحق اليقين»

كتاب : «الاشعة البدرية في شرح الجعفريه»

كتاب: «الفيوضات القدسية في شرح الرسالة المجلسيه»

كتاب: «قرة العين الناظرة في شرح كتاب التبصره» از علامه جليل القدر شيخ جمال الدين مطهر حلي (ره)

كتاب معيار التميزدر شرح وجيز از علامه محمد باقر بن محمد تقي مجلسي (ره)

كتاب «صحيفة الشعرا» و آن كتابي است كه مانند ندارد، مشتمل بر فوائد و مقاصدي است كه در غير آن كتاب اين فوائد يافت نمي شود و در ان برخي از مطالب مفيده بطور نظم و بعضي از مطالبي كه در حق ائمه اطهار سلام الله عليهم منظومة بيان شده است.

كتاب: «جنات النعيم» در شرح حالات حضرت عبدالعظيم الحسني فرزند عبدالله كه در شهر ري مدفون و آرامگاهش مشهور و زيارتگاه شيعيان جهان است و نسب او به سومين از  اصحاب كسا يعني حضرت امام حسن مجتبي عليه السلام مي رسد كه من بطور رمز آن را در اين شعر سروده ام :

ليس بينه و بين المجتبي                                          غير عينين و حاء ثم زاء

              يعني ما بين حضرت عبدالعظيم و بين حضرت امام حسن مجتبي (ع) فاصله اي نيست دو عين و يك حاء و سپس يك زاء يعني حضرت عبدالعظيم فرزند عبدالله فرزند علي فرزند زيد فرزند حضرت امام حسن مجتبي فرزند امام اول شيعيان حضرت اميرالمومنين علي ابن ابيطالب عليهما السلام است.

1-      كتاب: «كفاية الطالب در شرح مختصر منتهي السئوال و العمل» از تاليفات ابوبكر عمر فرزند عثمان نحاجب است كه در علم اصول الفقه نوشته شده است و آن از مشهورترين كتاب هايي است كه تا كنون در اين فن نوشته شده است.

2-      كتاب: القساطيس المستقسطة في القوانين المستنبطه» كه در علم اصول الفقه نوشته شده و مشتمل بر استنباطات و آراء اصوليين و فقها است كه محتوي مطالب رجالي و حديثي و غيره است.

3-      كتاب: «شرح النظام» از علامه متحبر محمد بن الحسن الحر العاملي (ره) درباره تاريخ حضرت رسول صلي الله عليه و آله و ائمه معصومين عليهم السلام و معجزه هاي آنها.

 

رساله هاي تحقيقي آيت الله فدايي

 

1- رسالة الغبن

2- رسالة نفي العمرة المفردة للاجير درباره حج

3- كتاب: «مراحل التحقيق در استواء طريق درباره سير الي الله درباره اعمال حج خانه خدا» مشتمل بر ذكر پيغمبر اكرم (ص) و احوال و اوصاف و زيارتگاهها و زيارت نمودن ائمه معصومين (ع) (فارسي)

4- كتاب: «عوامية الامية در احكام مردان و زنان»

5- كتاب: «اناثية العوامية در احكام زنان و خصايص آنها»

6- كتاب: «كشف الاسرار در رموز اشعار در شرح ديوان شعر»

7- كتاب: «عقداللئالي» درباره اصول و اعتقادات با ادله واضحه و رجوع كرده به باب علم و كيفيت طلب و طريقه ادب در شروع كردن و رجوع و درباره منع النحراف و التصوف

8- و منظومة الشك و السهو و الخلل و الجبران في الصلوة علي وجه و جيز لسهولة الضبط و التميز.

9- كتاب: «السئوال و الجواب» نظير سوال و جواب فقيه محقق مرحوم آية الله العظمي ميرزا قمي.

10-                  كتاب: «مختصر شرح الرسالة المجلية»

 

غروب نور

پايان زنـدگي هر كس به مرگ اوست

جز مر حق كه مرگ وي آغاز دفتر است

مرحوم فدايي از ان دسته انسانهايي بود كه مرگ برايش وعده ملاقات محسوب مي.شود و دلش براي زماني در تپش بود كه از اين زندان دنيا رهايي پيدا كند و در پي تيشه اي مي گشت تا اين قفس را بر هم كوبيده و از آن بگريزد و ملحق به محبوب شود كه عمري در فراقش مي زيست. به تعبير مولا اميرالمومنين در نهج البلاغه «هلك خزان الاموال و العلماء هم الباقون ما بقي الدهر اعيانهم مفقوده و آثارهم في القلوب موجوده» و مرحوم فدايي از آنهايي بود كه رحلتش شروع زندگي نوين و حيات ديگري است كه طراوت آن از لحظات زندگي در دنيا خيلي افزونتر است. البته مرگ افرادي نظير او براي جامعه تشنه اين گونه انسانها مصداق فرمايش رسول اكرم (ص) است كه طي آن فرموده اند: «موت العالم مصيبة لا تجبر و لا ثلمة لا تسدو و هو نجم طمس و موث قبيلة ايسر من موت عالم» از اين جهت با مرگ عالم، آسمان و زمين مي گريد؛ علي بن ابي حمزه گفت شنيدم از حضرت موسي بن جعفر (ع) فرمود: وقتي كه شخص با ايماني بميرد فرشتگان و بقعه هاي زمين كه بر روي آنها خدا را عبادت كرده و درهاي اسمان ها كه از آنها اعمالش بالا رفته، بر او زاري مي كنند و شكستي در اسلام پديد مي آيد كه چيزي ترميم كننده آن نخواهد بود زيرا مومنين فقيه، حصارهاي اسلام هستند.[1]

به اعتبار اينكه غايب قصواي زندگي دانش و معرفت است و چون حاج ملا اسماعيل فدايي اين معارف را كسب كرده و فضايلي آراسته بود موت ظاهري و مفارقت چند روزه بدن منافات با حيات حقيقي او نداشت و روحش پس از  قطع تلق از بدن به علوم و معارفي كه تحصيل كرده بود مبتهج و مسرور بود. پس مي توان او را از مصاديق اين كلام گرانبهاي حضرت علي (ع) دانست كه فرموده اند «العالم حي و ان كان ميتاً».[2]

 

سرانجام اين دانشور مشتاق اهل بيت عليهم السلام در سال 1262 جهان را بدرود حيات گفته با تمام وجود به زيارت حق شتافت و به واديان والا و بزرگوار خود ملحق گشت.

 

آيت الله فدايي و چكامه هاي شعري

مرحوم حاج ملا فدايي با شعر و شاعري نيز تا اندازه اي سر و كار داشته ديوان مدون او اكثر قصائدش در مدح ائمه اطهار سلام الله عليهم اجمعين مي باشد. و چند غزل از ديوان او استخراج و براي نمونه طبع صاحب ترجمه در اختيار اهل ذوق قرار مي گيرد.

 

عجب بـر هم زدي يكباره طرح آشنايي را

نكو برداشـتي از پايه اركان جدايـي را

اگر گويم كه بد كردي ز خوبان بد نمي آيد

اگر گويم نكو كردي چه سازم نارضايي را

گداي روي يـارم دولـت بي آفتـي دارم

چه از دست كسي نگرفته كس هرگز گدايي را

اگر ماهي كه روشن دل تر از خود را نظر يابد

كند مـاه از رخ خورشيد كسب روشنايي را

ربوده  عالمي را دين و  دل از كف پري رويي

ندانم كيست مي دانم كه زيبد  دلربايـي را

مس دل را به نامت سكه كردم ليك بي حاصل

چه صراف نگاهت مي شنـاسد ناروايـي را

فدايي را  به تيغ هجر كندي زنده  پوستش را

بكش اي سنگدل يكباره اين صيد  فدايي را

***

اي  جمال  تو  گل گلشـن  باغ

پر گل از روي گلت دامن باغ

باغ جايت بود  اي خرمـن گل

غير گل نيست روا  ممكن باغ

تا ابـد  داغ  شود لالـه از غم

بيند  ار روي  تو از روزن باغ

سوسن روي تو يك سو كه شكفت

زير باشد همه  سـوسـن باغ

باغبان را  غم  تاراج كجاسـت

نبـرد غير گلي رهـزن بـاغ

گل فشان كن ز معاني در و دشت

رشك خاطـر همه كن... باغ

رو تـصـانـيـف فدايي بنگر

اي كه داري هوس ديدن باغ

***

بود در دل ز شب هاي دگر غم بيشتر امشب

نباشد مونسم جز آه و حسرت تا سحر امشب

ز خوناب جگر شستم كتاب مهر مهرويان

نهادم بسكه از هجر تو دندان بر جگر امشب

دم رفتن بود يك دم بيا بنشين به بالينم

كه تا ريزم به پايت آبرو از چشم تر امشب

بيا بنشين كه امشب شام هجران است پنداري

مباش از حالت بيمار زارت بي خبر امشب

به راهت چشم گريان دارم اندر وقت جان دادن

كه ماه عارضت بينم همي باري دگر امشب

عجب شام فراقي بود امشب بهر مهجوران

ندارد اين شب هجران ز پي گويا سحر امشب

چو شب هاي دگر امشب مپنداريد حالم را

از احوالم خبر گيريد ياران بيشتر امشب

فدايش از براي حرمت شب زنده داران كن

فدايي را مكن زين بيشتر خونين جگر امشب

***

 

كو مسيحا دمي كليم اعجاز

كه به دل مرده اي شود دمساز

دهد اين جسم خسته جان از نو

آرد اين جان رفته بر تن باز

مژده اي آردم ز اهل وطن

بر غريبي شود غريب نواز

زآشيان وطن چه ياد آرم

زين قفس مي كند دلم پرواز

ياد يار ار كنم رود از ياد

ذكر محمود و داستان اياز

كي شود هر درنده شير افكن

كي شود هر پرنده اي شهباز

اي خوشا سهل و آستانه ي سهل [3]

كه به حُسن است در جهان ممتاز ........

 

اين عكس مربوط به پدربزرگ شهيد محمود است كه بنا بر اقوالي كه در سينه هاست ، بسيار به آيت ا.. ملا اسماعيل فدايي شبيه است.

 

1

 

---

[1] اصول کافی، ج اول، ص 47.

[2] شرح جمال الدین محمد خوانساری بر غررالحکم و دررالکلمف ج اول، ص 291.

[3] منظور امامزاده سهل بن علی در  آستانه ی اراک است